PRIDE

Co to jest PRIDE?

PRIDE jest programem dla rodzin zastępczych oraz adopcyjnych. Powstał w Stanach Zjednoczonych i jest realizowany w wielu krajach Europy. W Polsce został zatwierdzony przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej decyzją nr 4/2012/RA z dnia 14 marca 2012r. na mocy Art.172 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 09 czerwca 2011 o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Program ten obowiązuje do końca 2016r.

Program PRIDE w swej zasadniczej części jest realizowany w 10 sesjach, odbywających się co tydzień i trwających 3 godziny każda. Każde spotkanie, a są to spotkania grupowe, jest prowadzone przez licencjonowanych trenerów. Kandydaci na rodziny adopcyjne, zobowiązani są do odbycia szkolenia i uzyskania pozytywnej opinii Ośrodka Adopcyjnego.

Celem programu PRIDE jest:

1. Zaspokajanie potrzeb bezpieczeństwa, przynależności, rozwoju i stabilności dzieci w rodzinach zastępczych i adopcyjnych.

2. Wzmacnianie rodzin bez względu na to, czy są to rodziny naturalne, spokrewnione, zastępcze czy adopcyjne. Poprawa jakości opieki zastępczej i adopcji poprzez stworzenie standardowej, jednolitej i spójnej ramy strukturalnej systemu szkoleń przygotowujących do objęcia opieki, procesu obustronnej kwalifikacji rodziców, szkolenia zasadniczego po umieszczeniu dziecka i dalsze doskonalenia opiekunów.

3. Prowadzenie szkoleń dla organizatorów systemu opieki, udostępnianie środków i materiałów państwowym i niepublicznym ośrodkom adopcyjno-opiekuńczych, centrów pomocy rodzinie, instytucji opiekuńczo-wychowawczych, uczelniom, stowarzyszeniom rodzin zastępczych i adopcyjnych oraz państwowym i pozarządowym organizacjom pomagającym dzieciom.

Podstawą programu PRIDE są:

konkretne kompetencje (wiedza i umiejętności), potrzebne, aby skutecznie wypełniać zadania związane z opieką zastępczą i adopcją. Według tej metody, należy zacząć od analizy tych zadań. Następnie, czynności opiekuńcze są formułowane jako "opis ról". Opis ten z kolei jest podstawą oczekiwań wobec potencjalnych rodziców zastępczych i adopcyjnych.

Po opisaniu tych zadań, ośrodek prowadzący kwalifikację opiekunów zastępczych musi upewnić się, że kandydaci na rodziców zastępczych lub adopcyjnych będą mogli je wykonać. Program PRIDE oferuje ośrodkom odpowiednie metody szkoleń, zapewniające uczestnikom zdobycie niezbędnych kompetencji. W programie PRIDE kompetencje te są pogrupowane według kategorii. Są one również podzielone na grupy ze względu na stopień trudności i przedstawione w kolejności ich nauczania.

Pięć podstawowych kategorii kompetencji:

1. Opieka nad dziećmi.

2. Zaspakajanie potrzeb rozwojowych oraz kompensacja opóźnień rozwojowych.

3. Wspieranie więzi pomiędzy dziećmi i ich rodzinami naturalnymi.

4. Ułatwianie dzieciom nawiązania bezpiecznych, pozytywnych i trwałych związków na całe życie.

5. Współpraca z innymi osobami stanowiącymi zespół utworzony dla rozwiązania problemu dziecka lub całej rodziny.

Powyższe kompetencje są podstawą procesu obustronnej kwalifikacji, wyboru, przygotowania, wsparcia oraz dalszego rozwoju rodziny opiekuńczej. Istnieją również kompetencje, których uczyć można dopiero po umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej.

Co jeszcze o kompetencjach:

Oprócz szeregu kompetencji, które rodzice zastępczy powinni opanować, muszą oni stale kontynuować naukę, aby ich poziom wiedzy był stosowny do zadań, jakich się podejmują. Można tu określić następujące cztery poziomy wiedzy:

Poziom pierwszy - Świadomość

Poziom ten jest osiągnięty, gdy opiekun zastępczy wie, jak uporządkować sobie przyswajane informacje. Staje się wówczas świadomy, dlaczego dane zagadnienie jest istotne w pracy opiekuńczej.

Poziom drugi - Wiedza i zrozumienie

Rodzice zastępczy i podejmujący się adopcji muszą otrzymać wyczerpujące, konkretne informacje. Ucząc się na temat stanu psycho-emocjonalnego dzieci, które zostały odseparowane od swoich rodzin, dowiedzą się na przykład, jakie są typowe etapy przechodzenia przez ból rozłąki. Zrozumienie jest wyższym etapem wiedzy: jest umiejętnością odniesienia swojej wiedzy do zaobserwowanego zachowania. Rodzic zastępczy, który rozumie etapy żalu, wie nie tylko, jakie to są etapy, ale również odczyta zachowanie dziecka jako normalną reakcję związaną z konkretnym etapem radzenia sobie z utratą rodziców.

Trzeci poziom - Zastosowanie wiedzy i umiejętności w praktyce

Opiekun zastępczy, który osiągnął ten poziom kompetencji, wie jak zastosować swoją wiedzę. (np. wie, jak zdiagnozować etap żalu, przez który dziecko przechodzi).

Czwarty i najwyższy poziom - Przyswojenie umiejętności

Opiekun zastępczy swobodnie dysponuje przyswojoną wiedzą.

Przykład:

Opiekun zastępczy potrafi pomóc dziecku wyrazić uczucia w związku z separacją od rodziny.

Postęp w nauce jest konieczny, aby skutecznie wykonywać zadania opiekuńcze. Ta koncepcja jest wykorzystana w programie PRIDE w ustalaniu kolejności, w jakiej dana wiedza i umiejętność powinny być przyswojone przez przyszłe rodziny opiekuńcze. Na przykład, niektóre kompetencje związane z konkretnymi zadaniami wychowawczymi muszą zostać opanowane tylko na poziomie 'świadomości' i 'wiedzy' podczas podstawowego programu szkoleniowego. Z drugiej strony, rodzice zastępczy będą musieli umieć praktycznie zastosować swoją wiedzę w praktyce (poziom trzeci) i zdobyć umiejętności pozwalające te zadania wykonać (poziom czwarty) gdy już będą się opiekować dzieckiem, co jest zasadniczym etapem w ich rozwoju.

Rola rodziców i rodzin

PRIDE opiera się na założeniu, że rodzice i rodziny mają najsilniejszy wpływ na rozwój dziecka. Autorzy programu uznają, że wszystkie rodziny potrzebują niekiedy wsparcia. Oddzielenie dzieci od rodziców jest środkiem drastycznym, który powinien być zastosowany tylko wtedy, gdy już wszystkie środki inne środki zostały wykorzystane i/lub gdy dziecko jest zagrożone. Istotnym elementem systemu opieki nad dzieckiem są środki podejmowane aby zachować rodzinę, takie jak pomoc rodzinie w jej domu, opieka rodziny spokrewnionej, rodzinna opieka zastępcza, opieka instytucjonalna i adopcja.

Wartość różnorodności i kompetencje kulturowe

Nabycie własnej świadomości kulturowej nie może być efektem samego szkolenia. Jest to proces, który ma miejsce wówczas, gdy wszyscy z zespołu opieki nad dzieckiem pracują razem w celu uczenia się od siebie nawzajem.

PRIDE wskazuje na ścisły związek między uszanowaniem przynależności kulturowej a rozbudowywaniem poczucia własnej wartości.

Szkolenie dla przyszłych opiekunów zastępczych i rodziców adopcyjnych zaczynamy już jutro :)